De historische runderrassen hebben het moeilijk in Nederland. Met de nieuwe fosfaatwet wordt het de boeren bijna onmogelijk gemaakt om deze zeldzame rassen nog langer rendabel in stand te blijven houden. Gemeente Teylingen laat er geen gras over groeien en komt met een oplossing.
De wetgever worstelt momenteel hoe ze voor de enkele zeldzame rassen een uitzondering kunnen maken op de verplichte peperdure fosfaatrechten. Intussen gaan boerenbedrijven door heel het land over de kop en neemt de populatie van historische runderrassen verder af. De gemeente heeft voor het behoud van de Teylingse populatie zeldzame koeien inmiddels een oplossing gevonden.
Behoud van historische runderrassen
Vanuit het veld zijn belanghebbende organisaties gezamenlijk in actie gekomen met onder andere deze petitie en de website ‘Red de Blaarkop‘. In Teylingen gaat het om de Blaarkop en de Lakenvelder, te vinden in de wei in Warmond bij onder andere de Lakenvelder Boerderij in de Boterhuispolder en bij de Sophiahoeve. Hier komen ook een aantal van de befaamde en prijswinnende streekproducten uit onze regio vandaan, de ambachtelijke producten als kaas, zuivel en vlees van deze bijzondere rassen.
In februari pleitte SOS-voorzitter Alfred Pop al namens de drie historische verenigingen van Teylingen in een raadscommissie om aandacht te vragen voor het behoud van de historische runderrassen. In maart nam de gemeenteraad unaniem een motie aan van de ChristenUnie, waarin het college werd gevraagd de petitie voor het behoud van deze rassen in onze regio te ondersteunen en met de belangenbehartigers in gesprek te gaan over de wijze waarop we deze runderrassen in de gemeente Teylingen kunnen behouden.
Koeien met een missie
Inmiddels is de gemeente al tot actie overgegaan door meerjarige beheer afspraken met agrarische partijen aan te gaan. Hierbij kunnen deze koeien worden ingezet met een duidelijke missie: ze krijgen als taak het ‘extensieve agrarische natuurbeheer’ op zich te nemen. De werkzaamheden voor de dieren zullen voornamelijk bestaan uit het ‘extensief grazen van graslanden’.
Het gaat in dit geval om het natuurlijk beheer door de koeien voor delen van de Kagerzoom en voor de 39 hectare nieuw te ontwikkelen weidevogel gronden in de Boterhuispolder. Ook wil de gemeente hier informatieborden bij gaan plaatsen over deze koeienrassen en hun ecologische bijdrage aan het gebied.
“Door de oude koeienrassen op deze manier een educatieve, recreatieve, ecologische en historische betekenis te geven, beschermen we ze in hun voortbestaan en in ons gebied.” (Gemeente Teylingen)
‘Levend erfgoed’
De gemeente Teylingen is ook op zoek gegaan naar een manier om deze historische runderrassen beter te kunnen beschermen. Stichting Oud Sassenheim is bijzonder te spreken over het voornemen van de gemeente om de Lakenvelders en de Blaarkoppen op te nemen in de ‘Visie voor immaterieel erfgoed Teylingen’, die dit najaar wordt verwacht. Met de status van ‘levend immaterieel erfgoed’ wordt het behouden van deze rassen de nieuwe norm.
Immaterieel erfgoed van Teylingen
De historische verenigingen SOS, HKV en Warmelda zijn al langer in gesprek met de gemeente over het inventariseren van ons immaterieel erfgoed. Anders dan materieel cultuurhistorisch erfgoed, zoals monumenten, is het benoemen en veiligstellen van immaterieel erfgoed een stuk lastiger. Naast de koeien als levend erfgoed zou gedacht kunnen worden aan de bollencultuur, het Bloemencorso, en oude dorpsverhalen. De SOS roept inwoners dan ook op om verder mee te denken over het immaterieel erfgoed van Teylingen.
